थारु महिला व शिक्षा

अमृता चौधरी

शिक्षा मानव जीवनक गतिशील प्रक्रिया हो । शिक्षा विना मनैनक जीवन अन्ढार बा । नेपालम प्रजातन्त्र उदय हुईल समयसे शिक्षा सर्वसाधरण जनतन्कलाग् खुल्ला हुईल शिक्षा म सक्कु जात जतिनक पहुच हुईलन उहफे हमार थारु समुदायम ओत्रा औपचारिक शिक्षाम पहुचह पुगाई निसेकली ।

उ समयम थारु समुदायम फे ठारु (पुरुष) व जन्नि (महिला) मनै म विभेद रह कना डेक्पर्ठा । एक्कठोघरम डाडु(भैया स्कूल गैल उच्च शिक्षा फे हासिल कर्ल तर छाई घरम काम काजम सघइना काम कर्ली उहमार थारु समुदायम महिला पाछ पर्ल । खासकैख महिलासे फे थारु समुदाय नै शिक्षाम पाछ परल रलह ।

आझुक एक्काईसौ सताब्दीम फे थारु महिलाहुक्र शिक्षाम खासै प्रभाब बनाइ निसेकलक् अवस्था बा । राज्य व समाजम ह्यारबेर हम्र थारु महिला शिक्षा म ढेर पाछ बाटी औपचारिक शिक्षा, प्राथमिक शिक्षा, माध्यामिक शिक्षासम्म पास कर्ली त हामार शिक्षाम पूर्ण बिराम लाग्जाइट ? काकरकी हम्र शिक्षाक महत्व बुझ निसेक्ली ।

उहम फे सामान्य शिक्षा प्लस टुसम् लेली तर महत्वपूर्ण मान जईना प्राविधिक शिक्षाम हम्र पूर्णरूपम अनबिज्ञ डेखापरली । आजपÞmे हम्र परंम्रागत समाजम बाँचल बाटी हम्र थारु समुदायक मनै परंपरागत कृषि प्रणाली, कृषिम आधारित परिवार, समुदायहन शिक्षाले परिबर्तन करपरना जरूरी बा । हम्र फे समयसंग न्यागपर्ना जरूरी बा व लौव पिढिहन शिक्षा म जोर्टी विशेष कैख प्राविधिक शिक्षाम जोरडेहपर्ना जरूरी बा । हम्र सककूजन छाई छावाहुकन आपण सन्ततिंन शिक्षाम जोरडेबी तबमात्र हमार थारु समाज रूपान्तण हुईसेकी ।

२०६८ सालक जनगणना अनुसार १७ लाख ३७ हजार ४७० जनसंख्या रहल थारु समुदायक जातीय बसोबास क्षेत्र आझुक राजनीतिक विभाजन अनुसार लुम्बिनी, सुदूरपश्चिम, मधेस प्रदेश लगायत सक्कू सातठो प्रदेशम थारुहुक्र बसोबास कर्टि आइलबाट ।

दाङ, बाके, बर्दिया, सुर्खेत, कैलाली, कंचनपुर लगायत २४ ठो जिल्लाम थारु समुदाय बसोबास कर्टि आइल डेख पर्ठा । अत्राढेर थारु हम्र आजकाल काठमाडौं लगायत बरा बरा शहर बजार म फे बसाई सराई कैखन बैसटी आइल बाटी । तर फे शिक्षाम खसै पहुच पुगाई निसेकलक थारु समुदाय हालसाल समयक्रम के बिकाससंग बिश्वमक बिकसित मानगैलक यूरोप, अमेरिका, आस्टूेलिया म फे कुछुमात्राम पूगसेकल बाट तर फे राज्यक महत्वपूर्ण मानजईना सम्मानजनक डाुक्टर, इंजीनियर, राज्यक प्रमुख मानजईना अंग प्रशासन क सचिप, उप सचिप तहम हालसम्म कौनोपÞmे पुग निसेकलक् अवस्था बा ।
थारु महिलाहुक्र शिक्षाम जोरनिडेख घरब्यबहरम सिमित हुईली औपचारिक शिक्षा त लेली तर ब्यबहारम उतार निसेकली ।

स्कूल गैली प्रथमिक ,माध्यामिक व प्लस टुसम् ढेर जसिन थारु डिडीबहिन्यहुक्र आपन शिक्षाहन पूर्णबिराम लगैली । स्नातक व स्नातककोत्तरसम आईपुगबेर अंग्ररीम गन्ना अवस्था बा । का आजपÞmे हम्र पुरान परम्परा म बाचल बाटी ? छोटी उमेरम भोज कर्ना सन्तान जनमैना व घरक भित्तर केल सिमीत रहना कारणसे आज फे थारु महिला शिक्षा म पाछ परल बाटी ? जब एकठो घरक महिला शिक्षीत हुईलसे उ सक्कु परिवार नै शिक्षित हुईठा उह उहओर्से हम्र महिलाहुक्र बिचम पढ़ाई निरोकक पूर्ण शिक्षा लिह पर्ना जरूरी बा परिवार, गाउँ, समाज शिक्षाबिना परिबर्तन असम्भब बा । हम्र महिला शिक्षाम अग्रसर हुईबी तब केल आपन सामाजिक, आर्थिक, प्राविधिक, व राजनीतिक स्तरम प्रतिस्पर्धा व पहुच पुगाई सेक्बी कना आसा बा ।

हम्र शिक्षित हुईलसेकेल हम्र आपनह व हमार समाजम ह परिर्वतन कर सेक्बी । शिक्षा बिना हमार जीवन अन्ढार बा । आजपÞmे हम्र पुरुषनक भरम बाच पर्ना अवस्था बा । हम्र शिक्षितहोख आत्मनिर्भर बन पर्ना आझुक आवश्यक्ता हो । शिक्षा बिना कौनों फे परिबर्तन असम्भब बा । खास कैख अईना लौव पिढिहन प्राविधिक शिक्षाम जोरडिह पर्ना जरूरी बा । थारु महिला पूर्ण शिक्षा लिहा परल व समाजम परिबर्तन करक्लाग महिला आघ सरपरल पितृ सत्तात्मक सोचक अन्त्य कर्टि लौव सिर्जनात्म समाजक परिकल्पना करपर्ना जरूरी बा । हम्र थारु महिला राजनीति म फे पाछ परल बाटी राजनीति असिन बिषय हो जीवनक हरेक क्षेत्र म छुवल रठा । उह राजनीतिम हम्र नेतृत्वदायी भूमिका ख्याल निसेक्लक अवस्था बा । काकरकी हमार शिक्षा म पहुच निहुइलकमार ।

उहओर्से यी समयम हरेक व्यक्ति व्यक्तिम शिक्षाके आवश्यक बा । शिक्षा विना कौनौ फे डगरम अज्रार नै हो । हमार जीवन स्तरह उप्पर उठइना कहि या हमार भविश्यके उज्वल बनैना कलक् शिक्षा हो । उहमार अखिसके सब्से बरा हठियार शिक्षा हो । यी बातह मनन् कैख हम्र सक्कुज हमार परिवार, समुदाय, समाजह परिवर्तन करकलाग शिक्षाम जोर करी । सक्कुजन मिलखन कर्ना हो कलसे हमार समाजह अवश्य फे परिवर्तन कर सेक्बी । वाकरलाग आवसे हम्र सक्कुज आआपनठाउमसे आझुअ संकल्प करी ।
जय गुर्वावा !

अग्रासन खबर

प्रतिक्रिया दिनुहोस्

भर्खरै प्रकासित