लकडाउन डायरीः कर्याटिकासे लिपुलेक रोडसम्

चीनक वुहानम कोरोना भाइरस संक्रमण घटनाले विश्वम मनोसामाजिकरुपम हलचल लानल् । चीन कोरोना उप्पर बिजय हुइटि गैल् ब्यालम बिश्वक कैय डेसम फैल भिरल् । अमेरिकी ओ यूरोपेली डेसभर फैलब्याला एशियाक भारत हुइटि हमार ड्यास निपुग्ना ट कौनो सवाल निरह । जब अमेरिकी ओ यूरोपेली राष्ट्रन असिक हिलैल बा कलसे हमार जसिन आर्थिकरुपले गरिब ओ बिपन्न देशहँ का हालत बनाइ कना म्वार मानस्पटलम आभिन फे घुम्टि रहठ् । बारम्बार समाचार अपडेट पर्हबेर आब का हुई, संसार ढ्वस्ट होजाइ कि कनाहस डर लाग । कोरोना भाइरस मनैसे मनैनम सर्ना हुइलक ओर्से सामाजिक दुरी, भौतिक दुरी, कम्टिम एक मिटर डुर रना, साबुनपानीले नियमित हात ढुइना, लगायतक सावधानी अपनैलसे सम्भावित संक्रमण फैलनासे बच सेक्ना जानकारीले मनहँ कुछ सबुर बनाइल् । बजारम मास्क, स्यानिटाइजरक अभाव हुइटि गैल् । कालाबजारी ठाउँ लेटि गैल् ।

कोरोनाक सम्भावित खतराहँ मध्यनजर कर्टि हमार संस्था फागुन २१ गतेसे १० डिनसमक लाग फिल्डम कौनो मेरिक काम निकर्ना कैक सर्कुलर जारी करल् ।संस्था असिक हमार सुरक्षक लाग असिन निर्णय कर्लकम हमन संस्थाप्रतिक सम्मान झन् बार्हल् । १० डिनपाछ फेरसे अउर सुचना निआइट्सम्मक लाग फिल्ड निजाक अफिससे काम कर्ली । वाकर पाछ सरकारक चैत ११ गतेक देशभर लकडाउनक निर्णयले घरहँसे काम कर्ना जानकारी आइल् पाछ घरहँसे काम कर भिर्ली ।
कबु कहाँ कबु कहाँ डिनभर नेंग्टि काम कर्टि रलक मनै घरहँ चिमचाम बैठबेर बरा उकुसमुकुस हुइ भिरल् । यिह ब्यालम ओस्ट का जे बैठ्ना ट कैक कुछ ना कुछ बैठल् ब्यालो कर्ना सोंच पलाइल् । यिह ब्यालम कुछ थारु बट्कोही छावाबाबा अंग्रेजीम उल्ठा कर्ना कामम जुट्ली । असिक लकडाउन जट्रा लम्मा करैलसे फे घरहँम बैठ्क कोरोनासे जिटक लाग कुछ ना कुछ हर्चाली कैक लकडाउनक समय छोटि बनैटि गैली । लकडाउन कसिन गुज्रल कना बाट असिक लिख चाहटुँ मुख्य मुख्य बुँडम,

चैट १३, कर्या टिका
कोरोना भाइरस महामारीले सिर्जना कर्लक मनोसमाजिक समस्याले बहुट मनै डरैटि जियल अवस्था रह ओ बा फे । आभिन हमार जसिन अन्धविश्वास समाज कहि या सचेतना कमी रहल् समाजम ट झन् कौनो फे समस्या महाकर्रासे हिलाइठ् । यिहिँसे कसिक बच्ना कना डर रह । कैय मेरिक हल्ला रह । यिह बिचम गाउँघर, शहर बजारम एकठो हल्ला फैलल् । घरक पुर्बक ड्वारिक आघ कोर्लसे कर्या करइला निक्रठ् । उहिँका ट्यालम फिट्क लगैलसे कोरोना निलागठ् कना हल्ला । सब्जे भिन्सह्र्य कोरकार्क विहानक फेसबुकक भिट्टाभर कर्या टिका लगैलक फोटु भरल् रह । मनोसामाजिकरुपम निलागि कना कुछ डर ट कम करल् टर हमार सचेतना स्तर कट्रा टर बा कना यिहिँले पटा मिलठ् । कुछ डिन ट यि फे गफ लगैना ओ हाँसि मजाक कैक लकडाउन छो्टयैना बहाना बन् ।

चैत १५, गल्लिम मजदुर, भ्रष्टाचारम मन्त्री
डेस कोरोनाक महामारीसे लर्टि रह । जनटा डर, त्रासम रल्ह । घरसे बाहर रहल् मजदुरन् हप्टा डुइ हप्टा लगाक काठमाडौं, पोखरा लगायटक ठाउँसे चर्कावा घाम, नंग्ट ग्वारा, भुँख्ल प्याट, छोटि लर्का, भर्वले ठकिट जन्नीनसँग आपन घर घुम्टि रल्ह । जनटन ओ मजदुरन सरकारसे कुछ सहायटा निपैलक गुनासे कर्टि रल्ह कलसे सरकार कानम ट्याल डार्क बैठल् रह । मिडियासे डग्रिम रलक बटोर्यन्क पीडा लिखबेर सरकार निडेख्क पत्रकार कसिक डेख्ठ कना जसिन टुच्छ बाट आइल् । उ ब्याला लागल् गरिब सर्वहारक जगले उठल् कम्युनिष्टक सरकार आज कहाँ सामन्तबाद ओ पूँजीवादक व्यवहार करठ् । अति विकसित देश अमेरिकाम रलक धनाध्य नेपालीनक चिन्ता कर्टि राष्ट्रपति विद्यादेबी भण्डारी पे्रस विज्ञप्ती निकर्ठि, चिनक वुहानम रलक नेपालीन चिल्गारीम उद्धार करठ् टर डेस भिट्टर रलक मजदुर शहरक कोन्वम भुँखले मुअबेर, घर पुग्ना अन्टिम आसले न्याँगबेर सरकार चुँइक्क फे चाल निकर्लसे हमार जसिन जनटनक मन निडुखि ट क्यार डुखि ?हजारौं नेपाली भारतक सिमाम अँट्कल, भारतिय सेननसे मुवाडेना ढम्की पैल, आपन ड्यासम आइक लाग लड्या टर्कबेर नंग्ट बजारम घुमाजाइठ् कलसे हम्र कौन दर्जक नागरिक हुइटि कना प्रस्न छटाछुल्ल होक बहठ् ।

बाहिरसे अइना नेपालीनक लाग १४ डिन अनिबार्य क्वारेन्टाइनम बैठ्ना व्यवस्था, क्वारेन्टाइनम समय बिटैना लिरौसि बनाइक लाग इन्टरनेट सेवा, झुल, पानी, खाना, टिभी, खेल सामाग्री ढर्लसे ट मनै बैठ्ने रल्ह जे । असिन अवस्थाम, स्वास्थ्य सामाग्री खरिदम स्वास्थ्यमन्त्री जो भ्रष्टाचार कर्लक, कमिशन खैलक जसिन घिन लग्टिक समाचार सुनबेरर कौन देशभक्त नेपालीहँ मजा लागी । ओम्न फे प्रधानमन्त्री यि बाटहँ नुकाइ खोज्लक प्रसँगले मन ट छियाछिया होगैल् । महि लागल् हम्र कसिन डेसम जर्मल् बाटी ?

चैट १९, कोरोना भाइरसक सचेटना फैलैना भिडियो थारु भासम
संघर्या बालिकाजीक सम्पर्कसे काउन्टर कल्चर नेपाल नेपालीम रलक कोरोना भाइरसे कसिक बच्ना, मनोसामाजिकरुपम कसिक बल्गर बनैना भिडियो मै, छावा ओ जन्नी मिल्क बनाई भिर्ली । मै, म्वार जन्नी ओ बालिकाजी ओम्न राग भर्लि । म्वार छावा भिडियो एडिटिङ्ग ओ मिक्सिङ्ग करल् । निम्जल् पाछ सामाजिक सञ्जाल मार्फट सक्कुओंर फैलैली । हम्र कम्टिम ४ ठो भिडियो टयार कैक सक्कुन्हँठे पुगैली ।

२२ चैट, ख्याल बगालम लाइभ बाटचिट
लकडाउनक कारण मनै घरम बैठ्क उकुसमुकुस हुइटि रहल् ब्यालम सिकाइ फे हुइना ओ चौंकस फे हुइना मेरिक कार्यक्रम बनैटि रल्ह प्रणव आकाश, इन्द्र चौधरी ओ सबी थारु ख्वाल बगाल मार्फत । प्रणवजी महिँसे जुमसे फेसबुकम लाइभ अइना मेरिक बाटचिट बट्वैना प्रस्टाव ढर्ल ओ मै फे सहमटि जनैनु । कुछडिन पाछ इन्द्र भाई फोन कैख आझुहँ टयार रना जनैल ओ राटिक ब्याला चलल् लाइभ साहिट्यक गफ । मही यि टरिका बहुट मन परल् । ओ टुरुन्ट एकठो आइडिया फे फुरल् । मै प्रणवजीसे कोरोनाक कारणले स्थगित हुइलक सुनसरीम हुइना थारु राष्ट्रिय साहित्य सम्मेलन असिहँक भर्चुअलसे कर्ना सल्लाह कर्ली । वहाँ टयार रलक बट्वैल । टर यि निहुइ सेक्क ड्वासर मोडम लैजाक एकमेरिक अनलाइन साहित्य सम्मेलन कर्ना सल्लाह डेनु । फलस्वरुप ख्याल इ–लिट २०२०, अर्थात अनलाइन साहित्य फेस्टिवल सन्चालन कर्ना मुर्टरुप लिहल् ।

बैसाख १, लउव बरस
यि सालक लउव बरस लकडाउनम गैल् । डाइबाबा, भटिज्या गाउँक घरम ओ हम्र चारजे छुट्ट छुट्ट लउव बरस मनैली । असिन महामारिक ब्यालम ह्याप्पि न्यू इयर कहबेर फे कसिन जुन लागल् । टभु फे डुखक ब्यालम फे रमाइ परठ् ओ सायद ह्याप्पि न्यू इयर कलसे केक्रो मन सबुर हुइठिन कि कैक फोन कैक ओ फेसबुकम पोष्ट कैगिल् ।

बैसाख ४, एक्क डिनम १४ जान कोरोना संक्रमित
नेपालम कोरोना संक्रमिटक संख्या बहर्टि गैल् अवस्था बा । एक्क डिनम १४ जहनम डेख्परबेर मनैनम झन् डर बार्हल् बाटिन् । लकडाउनक ब्याला फे सिमानाकासे नुकछुपक घुसपैठ हुइना, सुरक्षाकर्मीनक ब्यापक परिचालन निहुइना, बाहरसे आइल् मनै क्वारेन्टाइनम निबैठ्क भग्ना ओ नुकक बैठ्ना, टेस्टक संख्या बर्हाइ निसेक्ना कारण फे संक्रमिटक संख्या बहर्टि गैल् अवस्था बा ।

बैसाख ८, प्रधानमन्त्री के.पी. ओलीसे अध्यादेश जारी
देश ओ जनाता कोरोना संक्रमणक महामारी ओ भुँख, गरिबीसे छटपटैटी रहल्ब्याला प्रधानमन्त्री के.पी. ओलीसे अध्यादेश जारी कैगिल् । ज्याकर कारण राजनीतिक दलम तनाब पैडा हुइलिन् । जनतनक समस्या एकओंर बा, नेटनक फोहरी खेल अउरओंर बा । असिन हालटम हमार जसिन जनतनक मनम प्रश्न उठठ्, का यि सरकार साम्यवाद ओ समाजवादक वकालत करठ् ? कार यि सरकार जनतनक पिडा ओ दुःखम फे मजासे हाँस स्याकठ् ?यि अनेकन फोहरी राजनीतिक घटनाक्रमले जनतनक हालत झनझन् दयनिय बन्टिगैल् बा ।

बैसाख १२, कवि ब्वालठ्क सुरुवाट
जनटा लकडाउनक कारण घर बैठ्ल बैठ्ल का करुँ का करुँ कना छटपटाहटक ब्यालम हुँकन मनोरन्जन हुइना ओ कुछ सिकाइ फे हुइना सोंच्क साहित्यवाचन सहिटक भिडियो बनाक सामाजिक सन्जालम पोष्ट कर्ना सुरुवाट कैगिल् । दर्शक ओ स्रोटन्क प्रतिक्रियाले आभिनसम् आघ बर्हैना उत्साह बहर्टि गैल् बा । आजसम् पुगबेर १६ ठो बनाक पोष्ट कैसेक्ल बाटी । यि कामम म्वार छावा सोनुपराज भिडियो खिंच्ना, फोटो खिंच्ना ओ मिक्सिङ्ग कर्ना जसिन बरवार कामम सहयोग कर्ल बा ।

बैसाख १४, पूर्व प्रधानमन्त्री डा. बाबुराम भट्राइक रेडियो नेपालसे लिहल् अन्तरवार्ता डिलिट
नवराज लम्सालसे रेडियो नेपालक “अन्तर सम्वाद” कार्यक्रमम लेलक लाइभ अन्तरवार्ता सरकारसे डिलिट कैगिल् । सरकारक निरिहपन झल्कठा यि सवालसे । का लोकतन्त्रम सरकारक बारेम ब्वाल निपैना ? सरकारक बारेम प्रतिक्रिया डिह निपैना ? अनेकन् सवाल उठट् । यि ब्याला सक्कु नेटा ओ पार्टि एक होक कोरोना बिरुद्ध लरक छोर्क राजनीटिक खिंचाटानी ओ मनमुटाब बर्हैटि गैल् अवस्था बा ।

बैसाख १७, सांसद अपहरणक मुद्दा
अध्यादेश जारी कर्लक सँगसँग हुइलक एकठो घटना हो महोत्तरीक समाजबादी पार्टीक सांसद डा. सुरेन्द्र यादवक अपहरण मुद्दा । यि घटनाम पूर्व प्रहरीमहानिरीक्षक सर्वेन्द्र खनाल सहित दुठो सांसद महेश बस्नेत ओ किसान श्रेष्ठ । डा. बाबुराम भट्राई सहितक टोली अपहरणक मुद्दा दर्ता कर गैल् ब्यालम प्रहरी दर्ता कर निमानल् । असिन समाचार सुनब्याला देशक शासन व्यवस्था तानाशाही मेरिक लग्ना स्वभाविक हो । सवाल उठठ् पूवै प्रधानमन्त्री ओ सांसद जसिन शक्तिम रहल् मनैन्क मुद्दा दर्ता कर्नाम प्रहरीसे अस्विकार कर्जाइठ् कलसे साधारण जनतनक हालट ट कह निपरी । असिक खिन्नतासे बिटठ् हमार लकडाउन ।

बैसाख १८, ख्याल बगालक आयोजनाम इ–लिट २०२०, अनलाइन साहित्य सम्मेलन
एकठो ऐतिहासक भर्चुअल साहित्य सम्मेलन हुइल् यि साल । कैय तहम याकर बिषयबस्तुक उप्पर छलफल हुइल् । प्रणव आकाश, इन्द्र भाई ओ सबीजीक बरावार प्रयासले इ–लिट २०२०, अनलाइन साहित्य सम्मेलन फे निम्जागैल् । जेम्न हरेक डिन डुठो सवाकल हिसाबले असिन मेरिक महा महत्वपूर्ण सवालक बारेम बहस् कैगिल् रह,

१. जीवनशैली ः सबाल्टर्नक सामाजिक ओ साँस्कृतिक पाटो
प्यानलिष्टहुँक्र डा. तारालाल श्रेष्ठ (प्राध्यापक÷लेखक), युग पाठक (लेखक÷स्तम्भकार) ओ सुशील चौधरी (लेखक÷अनुसन्धानकर्ता) रल्ह कलसे सहजीकरणक लाग म्वार जिम्मा रह । दुर्भाग्य म्वार मोबाइल् सपोर्ट निकर्लक कारण अट्रा बौद्धिक बहसक सहजीकरण कर्ना मौकासे छुट्गैनु ।

२. मजदुरः कोष खम्बा
प्यानलिष्टहुँक्र माननीय सांसद शान्ता चौधरी (सांसद), रामशरण चौधरी (अधिवक्ता), दिल बहादुर चौधरी (मानव अधिकारकर्मी) रल्ह कलसे याकर सहजीकरण पत्रकार मदन कुमार चौधरी कर्ल रल्ह । कारणबस् सांसद शान्ता चौधरीक अनुपस्थितिक कारण बहस् ओट्रा खन्गर निहुइल् कि कना महशुस हुइल् ।

३. भुलभुलैयामा ः थारु दृष्यचित्र
यम्न प्यानलिष्टहुँक्र प्रणव आकाश (लेखक÷निर्देशक), अजित लामिछाने (लेखक÷निर्देशक), बिबश चौधरी (मोडल), सुधराम दहित (कोरियोग्राफर÷निर्देशक), मिठ्ठु थारु (चित्रकार÷मूर्तिकार) रल्ह कलसे याकर सहजीकरण इन्द्र चौधरी कर्ल रल्ह । मिठ्ठुजी चित्रकार ओ मुर्तिकार रना ओ अउर जे फिल्म लाइनक हुइलक ओर्से बहस् कौनो कौनो ठाउँम लिरौसिसे निगैलक जसिन लाग । यद्यपि सवालम बहस गझिनसे उठान कैगिल् । थारुभासि सिनेमा क्षेत्र कहुँ भोजपुरी ओ हिन्दीक कपी ढ्यार हुइल् कि कना फे निक्रल् ।

४. भुलभुलैयामाः सामुदायिक भाषा सिकाई र पुस्तान्तरण
यि सवालक प्यानलिष्टहुँक्र एकराज चौधरी (कार्यकारी निर्देशक, गुर्वावा एफएम), कमल सिंह राना (रोष्टरः भाषा आयोग), दिपक तुलाधर (नेवा स्कुल निर्देशक÷अभियन्ता) ओ डा. कृष्णराज सर्वहारी (लेखक÷पत्रकार) रल्ह कलसे याकर सहजीकरण पत्रकार सुमित्रा चौधरी कर्ल रल्ही । मातृभाषा पठन हुइपर्ना सवाल प्रमुखरुपम उठागैल् रह ।

५. ओझेलमा थारु लोकलय र परम्परागत व्यवस्थाहरु
यि बहसम प्यानलिष्टहुँक्र भुवन चौधरी (अध्यक्षः थारु कल्याणकारिणी सभा, दाङ्ग), जोगेठ्वा सोम डेमनडौरा (लेखक÷अनुसन्धानकर्ता), छविलाल कोपिला (प्रधानसम्पादकः लावा डग्गर) ओ सोमती थारु (गायीका) रल्ह कलसे याकर सहजीकरण पत्रकार सबी थारु कर्ल रल्ह । कारणबस गायिका सोमती थारु आइ निसेक्ली । थारु लोकलय ओ परम्परागत व्यवस्था डुनु फरक ओ बरवार सवाल हुइलक ओर्से खन्गर बहस् निहुइल् कि कना महशुस हुइल् ।

६. थारु सौन्दर्यशास्त्र
यि बिषय प्यानलिष्टहुँक्र सुशील चौधरी (लेखक÷अनुसन्धानकर्ता), केबी चौधरी (सह–प्राध्यापकः त्रिवि, प्रधानसम्पादकः अग्रासन साप्ताहिक) ओ मानबहादुर चौधरी (लेखक÷साँस्कृतिक अभियन्ता) रल्ह कलसे याकर सहजीकरण प्रणव आकाश कर्ल रल्ह । यि बहस् महा खन्गरसे बर्हल् यि सिकाइ फे महा ढ्यार हुइल् ।
हरेक डिन रातिक ८ से ९ बजेसम् साहित्यबाचन ओ सांगितिक कार्यक्रमले युवाहुकन थप उर्जा डेल रह । चौठा डिन अग्रज साहित्यकार, लेखक ओ दर्शकहुँकन्हँ सहभागिटम करिब ३ घन्टासम् महा ठुन्यार समिक्षा हुइल् । कार्यक्रमक सफल हुइलक घोषणा कैगिल् । समग्रम यि भर्चुअल साहित्य सम्मेलनसे लकडाउनक ब्यालम महाढ्यार बहसम खन्गर सिकाई हुइल् । असिन कार्यक्रम नियमित कर सेक्जैलसे थारुन्हँक सवालम बौद्धिक आन्दोलनहँ उचाईम पुगाई सेक्जाई कना लागल् ।

२० बैसाख, एक्क डिनम नेपालगन्जम १५ जान कोरोना संक्रमित
नेपालगंजम एकलाग एक्क डिनम १५ जान कोरोना संक्रमित निक्रबेर महाडर पैडा हुइल् । हुइना ट हम्र लकडाउनसे पैल्ह घरसे टिन गन्ज्या चाउर ओ बजारसे आवश्यक खैना चिज स्टोर कर्लक कारण बाहर टिनाटावन किन जैना बाध्यता निरह । बारिमका ठोरठार हरेर परेर खैटि रहि । टर कभुकाल सागवाग किन्टि रही । टर यि समाचार पाछ हम्र बाहरक सामान प्रयोग कर ओ गेटसे बाहिर नेंग्ना टोटली बन्द कैडेली । अप्न फे बच्ना ओ अउर जहन पे बचैना अभियानले घरक भिट्टर बैस्टी आइल् बाटी ।

२१ बैसाख, नेपालगन्जम ३ दिनक लाग कफ्र्यु जारी
नेपालगन्ज कोरोना संक्रमित रलसे फे मनै न्याग निछोर्ल रल्ह । १५ जान डेख्परल् पाछ बाँके प्रशासन ३ दिनक लाग डिनिक ११ बजेसे रातिक १२ बजेसम्क लाग निषाध्याज्ञा जारी कैडिहल् । बजारम मनैनक चहल पहल कुछ कम हुइलिन् । मनै आपन आपन टोलम घारा लगाइ भिगैल् । निपरठ् सम् चेट निपैना हमार नेपालीनक संस्कार अस्ट हो ।

२५ बैसाख, लिपुलेकम रोड ओ सगरमाथाम चिनिया
एकओंर कोरोना डिमाग टटैल बा । अउरओंर राजनीतिक फोहरी अभ्यास । ट्यासओंर भारत ओ चीनक मिचाई । यिह ब्यालम नेपाल प्रहरीहँ हमार डेस भिट्टर उ फे राजधानीम चिनियन पिटबेर हमार सार्वभौम ओ लोकतन्त्र व्यवस्था, हमार सुरक्षा उप्पर बरवार प्रश्न खडा कर्ल बा ।
भारतसे सिढा मानसरोबर पुग्ना लिपुलेकम भारतक डगर उद्घाटनले सक्कु देशभक्त नेपालीनक मुटु निचोर गैल् बा । डगर बनट्सम् निडाइल् भ्यान ढरल् हमार कायर राजनीतिक नेतृत्व पटा निपैना, वाकर बिरुद्ध ब्वाल निसेक्ना उहिंसे भारी कायरता का रह सेकी ?
एकओंर भारतीय बिस्तारबाद खुलेआम सल्बैलैटि बा कलसे अउरओंर चीन सगरमाथा हमार हो कटि बा । नेपाल सरकारहँ जानकारी बिनडेल उचाई नापटा, नेटवर्क बिस्टार कर्टा कना समार बा । यि घटनाले हमन छटपटी लागठ् । हम्र कसिक कहसेक्बी कि हम्र सार्वभौम बाटी । जब कि यि सवाल हमार उप्पर भारत ओ चीनक उपनिवेशबाद बा कना जनाइठ् । उहमार सार्वभौमताक नेपाल सरकार भारत सरकारसे तुरुन्त कुटनीतिक पहल कर पर्ना जरुरी बा ।

अव्यवस्थित राहत वितरण
लकडाउनक ब्याला राहत बितरण चर्चा कमाइल् । बास्तविक मजदुर, गरिबनसे आघ घ्याँचम स्वानक सिंक्री ओ हाठम आइफोन लिहुइयन फे लाइनम डेख्गैल् । गरिबन डन्डिम अँट्काक एकठो साबुन ओ बाल्टिन डेलक, एक किलो चाउर डेटि फोटु खिँचैलक, ग्वार फट्याक मुह लग्गु बनाक गन्ज्यक चाउर डेलक, बिग्रल सरल डाल ओ पिठा डेलक सँगसँग ८० करोडक राहत बितरण डेख्गैल् । गरिब जनतनक घरम का बाटिन कैक खोज्ना हो कलसे यि चिज पैना मुस्किल बा ।

सामाजिक दुरी
कोरोना संक्रमण र्वाकक लाग सामाजिक दुरी कायम ढर्ना बाट लान्गिल् । एकठो समाज अउर समाजसे दुर रना हो कि कना म्वार बुझाइ बा । अउर जे का बुझ्ठ महि पटा नि हो । टर यिहिंसे भारी ट भौटिक दुरी जरुरी बा । सामाजिक दुरी एकमेरिक साम्प्रदायिक सोंचक लग्गु रहिक बिश्लेषण करठ् । टर देश देश या गाउँ गाउँ बिच्चक दुरी सामाजिक दुरी बुझैलसे फे केक्रो भावनात्मक दुरी ना बर्ह लकडाउनक कारनले । लकडाउन डायरी जारी बा ।

अग्रासन खबर

प्रतिक्रिया दिनुहोस्

भर्खरै प्रकासित